సుమోటో కేసులు, కాన్స్టిట్యూషన్ బెంచెస్ వంటి విషయాల్లో పాకిస్తాన్ చీఫ్ జస్టిస్ అధికారాలకు కళ్లెం వేసేందుకు ఆ దేశ పార్లమెంటు ఓ బిల్లును పాస్ చేసింది. ‘ద సుప్రీం కోర్ట్ (ప్రాక్టీస్ అండ్ ప్రొసీజర్) బిల్ 2023’ ను న్యాయ శాఖ మంత్రి ఆజం నజీర్ తారర్ బుధవారం నేషనల్ అసెంబ్లీలో ప్రవేశపెట్టారు. అంతకుముందు ఆ బిల్లును క్యాబినెట్ ఆమోదించింది. సీజే అధికారాలకు కత్తెర వేసేలా చట్టాలు చేయకపోతే చరిత్ర తమను క్షమించదని ప్రధాని షెహబాజ్ షరీఫ్ అంతకుముందు ఎంపీలకు చెప్పారు. ఆయన అలా వ్యాఖ్యానించిన ఒక రోజు తర్వాతే పార్లమెంటులో ఈ బిల్లు పాస్ అయింది.
ఇమ్రాన్ ఖాన్ నేతృత్వంలోని పాకిస్తాన్ తెహ్రీక్-ఇ-ఇన్సాఫ్ (పిటిఐ) నుండి తీవ్ర వ్యతిరేకత మధ్య, సుమోటో కేసులు, బెంచ్ల రాజ్యాంగానికి సంబంధించి సుప్రీంకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తికి ఉన్న అధికారాలను అరికట్టడానికి సోమవారం పాకిస్తాన్ పార్లమెంటు సంయుక్త సమావేశం ఆమోదించింది.
“పార్లమెంట్ తన జాయింట్ సెషన్లో ‘సుప్రీం కోర్ట్ (ప్రాక్టీస్ అండ్ ప్రొసీజర్) బిల్లుని ఆమోదించింది” అని నేషనల్ అసెంబ్లీ ప్రకటించింది. ప్రతిపాదిత చట్టం శాసన సభ అధికార పరిధికి మించినదని తెలుపుతూ పార్లమెంటు ఉభయ సభలు ఆమోదించిన బిల్లును పునఃపరిశీలన కోసం అధ్యక్షుడు ఆరిఫ్ అల్వీ తిరిగి ఇచ్చిన రెండు రోజుల తర్వాత ఈ పరిణామం చోటు చేసుకుంది. ఎంతో ఆసక్తిగా ఎదురుచూసిన ఈ సమావేశ సమయంలో, బిల్లు సవరణను సభ ఆమోదించింది. దీని కింద న్యాయమూర్తుల కమిటీ సమావేశం స్వయంచాలకంగా విషయానికి సంబంధించి నియమాలు, నిబంధనలను రూపొందించడానికి ఏర్పాటు చేయబడుతుంది.
సుప్రీంకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తి అధికారాలకు కత్తెర వేస్తూ పాకిస్థాన్ పార్లమెంట్ ఆమోదించిన బిల్లును ఆ దేశ అధ్యక్షుడు ఆరిఫ్ అల్వీ తిప్పిపంపారు. ప్రతిపాదిత బిల్లు చట్టసభ అధికార పరిమితికి మించినదని తెలిపారు. ఎన్నికల సంఘం నిర్ణయాన్ని కొట్టివేస్తూ మే 14న పంజాబ్ శాసనసభకు ఎన్నికలు నిర్వహించాల్సిందేనని సుప్రీంకోర్టు ఈ నెల 4న తీర్పు ఇచ్చినప్పటి నుంచి కోర్టుకు.. ప్రభుత్వానికి మధ్య విభేదాలు పొడచూపాయి. కోర్టు నిర్ణయాన్ని ప్రభుత్వం విమర్శించడమే కాకుండా తిరస్కరించింది. పాక్ సీజే సుమోటో అధికారాలను తగ్గించాలని ప్రభుత్వం ప్రయత్నిస్తోంది. ఇందుకు సంబంధించిన బిల్లులను పార్లమెంట్ ఇటీవల ఆమోదించింది.
సుమోటో నోటీసుల పేరుతో తీసుకున్న చర్యల వల్ల సుప్రీం కోర్టు ప్రతిష్ట దెబ్బతింటోందని పాక్ న్యాయశాఖ మం త్రి అజం నజీర్ తరార్ సభలో ప్రసంగించారు. గతంలో అనేక రివ్యూ కేసులు ఆలస్యం అయ్యాయని, విచారణలో పరిష్కరించలేదన్నారు. ఇద్దరు న్యాయమూర్తుల అసమ్మతి నోట్ మరింత ఆందోళనకు దారి తీసిందని తరార్ అన్నారు. సుమోటో నోటీసుల కింద తీసుకున్న నిర్ణయాలపై ముందుగా అప్పీ ల్ చేయలేమని ఆయన పేర్కొన్నారు. ప్రధాన న్యాయమూర్తి నుంచి సుమోటో నోటీసు తీసుకునే అధికారాలను ముగ్గురు సీనియర్ న్యాయమూర్తులతో కూడిన ముగ్గురు సభ్యుల కమిటీకి బదలాయించడం బిల్లులో ఉంది. ఇంకా,
బిల్లులో నిర్ణయాన్ని సవాలు చేసే హక్కుకు సంబంధించిన క్లాజును 30 రోజుల్లోగా దాఖలు చేయవచ్చు. రెండు వారాల వ్యవధిలో విచారణలో పరిష్కరించబడుతుంది. ఈ బిల్లు ప్రకారం, సుప్రీం కోర్టు ముందున్న ప్రతి క్లాజు, అప్పీ ల్ లేదా మ్యా టర్ను పాకిస్తాన్ ప్రధాన న్యా యమూర్తి, ఇద్దరు సీనియర్ న్యాయమూర్తులతో కూడిన కమిటీ ఏర్పాటు చేసిన బెంచ్ విచారించి పరిష్కరించాలి. మెజారిటీ మేరకు కమిటీ నిర్ణయం తీసుకుంటుందని కూడా ఈ బిల్లులో పేర్కొన్నారు.